Kijk ook eens op de workshopblog naar de gebouwde kitjes .
https://workshop.on6wl.be/
Veel plezier en tot ergens op een vossenjacht.
ON4AOL ,Luc
Het schema
Auteur : PA0HRX
maandag 12 december 2011
De afregeling : de finale
Ik heb getwijfeld of ik hier iets zou over schrijven .U moet hiervoor over een HF-generator beschikken en mensen die er één hebben weten meestal wel hoe je hier moet omgaan .Dus beperk ik mij hier met een opsomming van de afregelpunten .
Indien je vragen hebt kun je mij altijd een mail sturen .
Wat moet U hebben ?
1. een HF-generator die zowel de MF ( hier 460kHz) als de HF ( 3500 - 3600 kHz)aankan
2. als het kan een frequentieteller met het zelfde bereik als hierboven .Heb je geen teller gebruik dan een ontvanger om te horen waar je signaal zit en gebruik je display om de frequentie af te lezen . Als het kan stel je dan in de stand CW.
3. een oscilloscoop die de ook tot 3600 kHz aankan . ( de meeste dus)
4. een beetje ( of meer ) geduld.
We starten de afregeling in de veronderstelling dat U alles hiervoor gelezen hebt en dat alle DC -metingen en HF-metingen van hiervoor kloppen .Anders heeft dit geen zin .
We beginnen echter met het MF . Onze filters zijn 460kHz , heb je een andere waarde dan moet je dit navenant wijzigen .
De filters hebben een zekere bandbreedte waar je ontvangen signaal doormoet .Beschouw dit maar als een stadspoort met een romeinse boog bovenaan.
Het signaal van de BFO mag hiervan niet teveel afwijken , we willen namelijk mengen met een zo groot mogelijk signaal dat door de poort ongehinderd is kunnen doorkomen . Staan we te vér van deze doorlaat , dan is het signaal reeds verzwakt en wordt onze ontvanger te ongevoelig.
Dus eerste stap is meten wat de doorlaat is van de filters , deze kunnen een beetje afwijken door de spreiding .
Opstelling : verwijder spanningsloos de TCA440 en sluit de HF-generator aan over weerstand R15. Verwijder langs één kant C18 ( kant van de diode)zodat de BFO er niet kan doorkomen . Meet na de filter met de scoop met een probe (!) en varieer de HF generator in de buurt van 460kHz totdat je een maximum vindt.Dit is de centerfrequentie. Hiervoor mag je de uitgang van de HF-generator ver opdraaien zodat je een mooi vol beeld krijgt op de scoop van liefst 7 verdelingen.Noteer de frequentie .Varieer de HF- generator lager in frequentie totdat het scoopbeeld is gezakt tot 5 verdelingen , dit komt dan overeen met ca 70% van de amplitude ook bekend als de - 3dB punten . Noteer ook de frequentie. Doe dit nog eens langs de hogere kant van de centerfrequentie en noteer eveneens de frequentie .
Het verschil van deze laatste frequentie met de laagste frequentie is de doorlaat bandbreedte .
Hier moet nu de BFO frequentie invallen met die verstande dat de BFO frequentie 800Hz ( of 1000 naar voorkeur) lager zit .
U kunt ook kiezen dat de BFO frequentie hoger staat dan de centerfrequentie , aan U de keus)
Daarvoor meet U op de losgesoldeerde C18 losjes met de frequentieteller .
Voorbeeld. De centerfrequentie van het filter is 461 kHz . U regelt de BFO-frequentie naar 461kHz min 800Hz naar ca 460,2 Khz ; Dit kan U doen door C29 aan te passen in waarde , bij de meest kits zit er nu 10pF in .Heeft U geen frequentieteller probeer eens te luisteren naar de draaggolf van de tweede harmonische op een AM-ontvanger . 460 X 2 = 920 kHz en dat is de middengolf.
Soldeer nu C18 terug op zijn plaats , de BFO is afgewerkt .Is uw HF-generator nog aangesloten dan kan U nu een toontje horen en meten op de koptelefoon van 800Hz.
De oscillator .
Lees eerst bouwstap #3 door om te weten waar je moet meten .
Draai de afstempotmeter geheel linksom , dit wordt de laagste frequentie .
De laagste frequentie wordt de volgende :
( begin 80m band) - de centerfrequentie van de BFO , hierboven gemeten .
In ons geval : 3500kHz- 461kHz is 3039 kHz. Meten met een frequentieteller op pin 5 van de TCA440 . Wilt U wat overschot ( verlopen van de oscillator door bv de koude) neem dan enkele kHz lager .Let op de frequentieteller kan de oscillator licht belasten waardoor de afgelezen waarde niet meer juist is ( is lager).Beluister daarom ook de oscillator op een ontvanger die deze frequentie aankan , dit natuurlijk zonder dat de teller aangesloten is .
Regel eerst trimmer C11 halfweg en regel dan de spoel L3 met een trimstokje ( NOOIT met een schroevedraaier !!!!!)tot je de juiste frequentie hebt.
Eventueel licht corrigeren met de trimmer C11.
Draai daarna de potmeter geheel rechtsom.Door de algehele bestukking van de varicap en rondhangende condensatoren is er een afstembereik van ca 100-110kHz. Je komt daarmee uit op een oscillatorfrequentie van 3039 + 110 = 3149 kHz.of een afstemfrequentie van 3610 kHz maximum.
Heb je problemen om het bereik te halen dan kan je nog wat "spelen" met de waarden van R7 en/of R5 met andere woorden de afstemspanning van de varicap.
De antennekring.
Voorbereiding : Maak een lusje van 1 tot 2 windingen die je rond de ferrietstaaf (of rond de behuizing van de ferrietstaaf) kunt leggen zo ver mogelijk van het midden .
Maak je print werkend ( TCA440 er terug in !)en meet met de scoop op de koptelefoon uitgang.
Regel je HF-generator af op een frequentie midden in de ARDF-band , dit is normaal 3550kHz maar tegenwoordig wordt er een bredere band verwacht dus neem maar 3580 kHz.
De amplitude moet niet te groot zijn, dit kan je regelen met de Rf gain R8 .Maak dat je een comfortabel beeld hebt op de scoop of om naar te luisteren.Draai aan je afstemming R6 tot je een maximum vindt.
Regel met trimmer C7 tot je dit maximum nog kan verbeteren. Let op dit is afhankelijk van potmeter R8 RF gain .Aan deze niet meer aankomen !
Daarna verdraai je de HF-generator lager en hoger in frequentie . Vergeet niet je afstemming mee te verdraaien . Krijg je nog een grotere amplitude dan zit je niet midden in de band met de afstemming van je antennespoel . Dit kan je oplossen door C8 te verhogen in waarde als je te hoog zit en te verkleinen als je te laag zit .
Een tweede mogelijkheid is de antennespoel aan te passen met meer of mindere windingen maar dat is een hele poespas.
Na aanpassing van de antennekring nogmaals de hierboven beschreven procedure herhalen !
De sense-antenne.
Wij hebben de mogelijk voorzien om deze af te regelen met trimpotmeter R16.
Het één en ander is afhankelijk van de lengte van uw sense-antenne. Een langere is gevoeliger maar minder handig in het veld . Ik zou ze niet langer of 20 cm maken eerder korter.
Je moet hiervoor wel een verticaal gepolariseerd signaal hebben BUITEN .
Ga op een voldoende afstand staan van de antenne ( meerdere tientallen meters afhankelijk van de sterkte van het signaal). Duw het drukknopje in dat de sense-antenne inschakelt en luister of het signaal versterkt . U kijkt op dat moment naar de zendantenne toe .Verzwakt het signaal dan moet je eerst uw draden van de koppelwikkeling omdraaien .( S1a en S1b). Dan regel je de trimpotmeter zó af dat je een duidelijk onderscheid vindt tussen sense-antenne ingeschakeld of uitgeschakeld .
Heb je dit gedaan dan zal je een minimum vinden als je de ontvanger 180° draait en weer de sense-antenne inschakelt . Op deze manier kun je de richting bepalen waar de vos zit .
Hiermee sluiten we voorlopig deze reeks af . Het is nu tijd om te gaan jagen .
laters komen er misschien nog aanvullingen wanneer de tijd rijp is .
Indien je vragen hebt kun je mij altijd een mail sturen .
Wat moet U hebben ?
1. een HF-generator die zowel de MF ( hier 460kHz) als de HF ( 3500 - 3600 kHz)aankan
2. als het kan een frequentieteller met het zelfde bereik als hierboven .Heb je geen teller gebruik dan een ontvanger om te horen waar je signaal zit en gebruik je display om de frequentie af te lezen . Als het kan stel je dan in de stand CW.
3. een oscilloscoop die de ook tot 3600 kHz aankan . ( de meeste dus)
4. een beetje ( of meer ) geduld.
We starten de afregeling in de veronderstelling dat U alles hiervoor gelezen hebt en dat alle DC -metingen en HF-metingen van hiervoor kloppen .Anders heeft dit geen zin .
We beginnen echter met het MF . Onze filters zijn 460kHz , heb je een andere waarde dan moet je dit navenant wijzigen .
De filters hebben een zekere bandbreedte waar je ontvangen signaal doormoet .Beschouw dit maar als een stadspoort met een romeinse boog bovenaan.
Het signaal van de BFO mag hiervan niet teveel afwijken , we willen namelijk mengen met een zo groot mogelijk signaal dat door de poort ongehinderd is kunnen doorkomen . Staan we te vér van deze doorlaat , dan is het signaal reeds verzwakt en wordt onze ontvanger te ongevoelig.
Dus eerste stap is meten wat de doorlaat is van de filters , deze kunnen een beetje afwijken door de spreiding .
Opstelling : verwijder spanningsloos de TCA440 en sluit de HF-generator aan over weerstand R15. Verwijder langs één kant C18 ( kant van de diode)zodat de BFO er niet kan doorkomen . Meet na de filter met de scoop met een probe (!) en varieer de HF generator in de buurt van 460kHz totdat je een maximum vindt.Dit is de centerfrequentie. Hiervoor mag je de uitgang van de HF-generator ver opdraaien zodat je een mooi vol beeld krijgt op de scoop van liefst 7 verdelingen.Noteer de frequentie .Varieer de HF- generator lager in frequentie totdat het scoopbeeld is gezakt tot 5 verdelingen , dit komt dan overeen met ca 70% van de amplitude ook bekend als de - 3dB punten . Noteer ook de frequentie. Doe dit nog eens langs de hogere kant van de centerfrequentie en noteer eveneens de frequentie .
Het verschil van deze laatste frequentie met de laagste frequentie is de doorlaat bandbreedte .
Hier moet nu de BFO frequentie invallen met die verstande dat de BFO frequentie 800Hz ( of 1000 naar voorkeur) lager zit .
U kunt ook kiezen dat de BFO frequentie hoger staat dan de centerfrequentie , aan U de keus)
Daarvoor meet U op de losgesoldeerde C18 losjes met de frequentieteller .
Voorbeeld. De centerfrequentie van het filter is 461 kHz . U regelt de BFO-frequentie naar 461kHz min 800Hz naar ca 460,2 Khz ; Dit kan U doen door C29 aan te passen in waarde , bij de meest kits zit er nu 10pF in .Heeft U geen frequentieteller probeer eens te luisteren naar de draaggolf van de tweede harmonische op een AM-ontvanger . 460 X 2 = 920 kHz en dat is de middengolf.
Soldeer nu C18 terug op zijn plaats , de BFO is afgewerkt .Is uw HF-generator nog aangesloten dan kan U nu een toontje horen en meten op de koptelefoon van 800Hz.
De oscillator .
Lees eerst bouwstap #3 door om te weten waar je moet meten .
Draai de afstempotmeter geheel linksom , dit wordt de laagste frequentie .
De laagste frequentie wordt de volgende :
( begin 80m band) - de centerfrequentie van de BFO , hierboven gemeten .
In ons geval : 3500kHz- 461kHz is 3039 kHz. Meten met een frequentieteller op pin 5 van de TCA440 . Wilt U wat overschot ( verlopen van de oscillator door bv de koude) neem dan enkele kHz lager .Let op de frequentieteller kan de oscillator licht belasten waardoor de afgelezen waarde niet meer juist is ( is lager).Beluister daarom ook de oscillator op een ontvanger die deze frequentie aankan , dit natuurlijk zonder dat de teller aangesloten is .
Regel eerst trimmer C11 halfweg en regel dan de spoel L3 met een trimstokje ( NOOIT met een schroevedraaier !!!!!)tot je de juiste frequentie hebt.
Eventueel licht corrigeren met de trimmer C11.
Draai daarna de potmeter geheel rechtsom.Door de algehele bestukking van de varicap en rondhangende condensatoren is er een afstembereik van ca 100-110kHz. Je komt daarmee uit op een oscillatorfrequentie van 3039 + 110 = 3149 kHz.of een afstemfrequentie van 3610 kHz maximum.
Heb je problemen om het bereik te halen dan kan je nog wat "spelen" met de waarden van R7 en/of R5 met andere woorden de afstemspanning van de varicap.
De antennekring.
Voorbereiding : Maak een lusje van 1 tot 2 windingen die je rond de ferrietstaaf (of rond de behuizing van de ferrietstaaf) kunt leggen zo ver mogelijk van het midden .
Maak je print werkend ( TCA440 er terug in !)en meet met de scoop op de koptelefoon uitgang.
Regel je HF-generator af op een frequentie midden in de ARDF-band , dit is normaal 3550kHz maar tegenwoordig wordt er een bredere band verwacht dus neem maar 3580 kHz.
De amplitude moet niet te groot zijn, dit kan je regelen met de Rf gain R8 .Maak dat je een comfortabel beeld hebt op de scoop of om naar te luisteren.Draai aan je afstemming R6 tot je een maximum vindt.
Regel met trimmer C7 tot je dit maximum nog kan verbeteren. Let op dit is afhankelijk van potmeter R8 RF gain .Aan deze niet meer aankomen !
Daarna verdraai je de HF-generator lager en hoger in frequentie . Vergeet niet je afstemming mee te verdraaien . Krijg je nog een grotere amplitude dan zit je niet midden in de band met de afstemming van je antennespoel . Dit kan je oplossen door C8 te verhogen in waarde als je te hoog zit en te verkleinen als je te laag zit .
Een tweede mogelijkheid is de antennespoel aan te passen met meer of mindere windingen maar dat is een hele poespas.
Na aanpassing van de antennekring nogmaals de hierboven beschreven procedure herhalen !
De sense-antenne.
Wij hebben de mogelijk voorzien om deze af te regelen met trimpotmeter R16.
Het één en ander is afhankelijk van de lengte van uw sense-antenne. Een langere is gevoeliger maar minder handig in het veld . Ik zou ze niet langer of 20 cm maken eerder korter.
Je moet hiervoor wel een verticaal gepolariseerd signaal hebben BUITEN .
Ga op een voldoende afstand staan van de antenne ( meerdere tientallen meters afhankelijk van de sterkte van het signaal). Duw het drukknopje in dat de sense-antenne inschakelt en luister of het signaal versterkt . U kijkt op dat moment naar de zendantenne toe .Verzwakt het signaal dan moet je eerst uw draden van de koppelwikkeling omdraaien .( S1a en S1b). Dan regel je de trimpotmeter zó af dat je een duidelijk onderscheid vindt tussen sense-antenne ingeschakeld of uitgeschakeld .
Heb je dit gedaan dan zal je een minimum vinden als je de ontvanger 180° draait en weer de sense-antenne inschakelt . Op deze manier kun je de richting bepalen waar de vos zit .
Hiermee sluiten we voorlopig deze reeks af . Het is nu tijd om te gaan jagen .
laters komen er misschien nog aanvullingen wanneer de tijd rijp is .
maandag 5 december 2011
Bouwstap #5 : De ferriet-antenne [constructie]
Hieronder een fotoreportage hoe je de antenne kunt samenstellen.
Benodigheden :
1.gelakte wikkeldraad 0.5 mm
2.kokertje ongeveer 8 cm lang en passend over de ferrietstaaf zonder dat er teveel ruimte ertussen is.
3.ferrietstaaf natuurlijk.
4.enkele stukjes kleefband.
Neem voldoende draad zodat je na de wikkeling twee aansluitdraden van ca 10 cm overhebt. Afknippen is gemakkelijker dan aanknippen ( hi hi).
Leg de eerste draad aan de linkerkant van de koker vast met het eerste stukje kleefband . De daad laat je evenwijdig met de staaf meelopen .
Je wikkelt 21 windingen strak en aansluitend aan elkaar en plooit het uiteinde terug naar de beginwikkeling . Ondertussen leg je deze spoel vast met het tweede stukje kleefband .
De total gewikkelde lengte is ongeveer 11 mm .Voorzie je weer van twee stukjes kleefband en herhaal de wikkelwijze van daarnet voor de koppelwikkeling .
De koppelwikkeling start ongeveer 10 mm verder dan de laatste winding van de hoofdspoel.
Deze wikkeling is maar 2 windingen lang en daardoor ook kort . Kleef de gehele wikkeling vast en plooi de begindraad terug naar rechts .
We hebben nu twee wikkelingen met links de aansluitdraden voor de hoofdspoel en rechts de deze van de koppelspoel van de sense-antenne .
Lig niet wakker van welke nu de begin en einddraad is van de wikkelingen .
Wat wel belangrijk is welke draden voor de hoofdspoel is en welke voor de koppelwikkeling . U kunt ze desgewenst voorzien van een merkteken .
Indien U wenst kunt U ze uitmeten zoals beschreven in de afleveringen over ferriet.
Naargelang de inbouw kunt U bijvoorbeeld kiezen voor een plastiek pijpje ( bv 5/8") met een lengte van tweemaal 1cm langer dan de ferrietstaaf en weeral naargelang de voorkeur kunt U de draden tezamen door één gat brengen of gesplitst.
Hier is gekozen voor één gat van ongeveer 5 mm.De draden zijn getorst ( getwist) dat vergemakkelijkt het opvissen van de draad . Ik heb hier gebruik gemaakt van een naaihaak ( ?) van de xyl.Fixeer de kartonnen koker in het midden van de ferrietstaaf met wat kleefband .
Breng de draden eerst in en vis ze naar boven op het moment dat ze verschijnen in het boorgat .
Dan zachtjesaan verder doorschuiven en de ferrietstaaaf centreren in de buis .
Nu kun je als je dat wenst de draden weer een beetje " onttwisten " want elke twist introduceert wel extra capaciteit die we niet in rekening gebracht hebben .
Knip ze nog niet af , wacht tot je weet welke behuizing je gaat nemen . We kunnen ze wel al eens aansluiten ( lak verwijderen !) om de antenne eens te testen zoals bijvoorbeeld op een houten plankje.
Benodigheden :
1.gelakte wikkeldraad 0.5 mm
2.kokertje ongeveer 8 cm lang en passend over de ferrietstaaf zonder dat er teveel ruimte ertussen is.
3.ferrietstaaf natuurlijk.
4.enkele stukjes kleefband.
Neem voldoende draad zodat je na de wikkeling twee aansluitdraden van ca 10 cm overhebt. Afknippen is gemakkelijker dan aanknippen ( hi hi).
Leg de eerste draad aan de linkerkant van de koker vast met het eerste stukje kleefband . De daad laat je evenwijdig met de staaf meelopen .
Je wikkelt 21 windingen strak en aansluitend aan elkaar en plooit het uiteinde terug naar de beginwikkeling . Ondertussen leg je deze spoel vast met het tweede stukje kleefband .
De total gewikkelde lengte is ongeveer 11 mm .Voorzie je weer van twee stukjes kleefband en herhaal de wikkelwijze van daarnet voor de koppelwikkeling .
De koppelwikkeling start ongeveer 10 mm verder dan de laatste winding van de hoofdspoel.
Deze wikkeling is maar 2 windingen lang en daardoor ook kort . Kleef de gehele wikkeling vast en plooi de begindraad terug naar rechts .
We hebben nu twee wikkelingen met links de aansluitdraden voor de hoofdspoel en rechts de deze van de koppelspoel van de sense-antenne .
Lig niet wakker van welke nu de begin en einddraad is van de wikkelingen .
Wat wel belangrijk is welke draden voor de hoofdspoel is en welke voor de koppelwikkeling . U kunt ze desgewenst voorzien van een merkteken .
Indien U wenst kunt U ze uitmeten zoals beschreven in de afleveringen over ferriet.
Naargelang de inbouw kunt U bijvoorbeeld kiezen voor een plastiek pijpje ( bv 5/8") met een lengte van tweemaal 1cm langer dan de ferrietstaaf en weeral naargelang de voorkeur kunt U de draden tezamen door één gat brengen of gesplitst.
Hier is gekozen voor één gat van ongeveer 5 mm.De draden zijn getorst ( getwist) dat vergemakkelijkt het opvissen van de draad . Ik heb hier gebruik gemaakt van een naaihaak ( ?) van de xyl.Fixeer de kartonnen koker in het midden van de ferrietstaaf met wat kleefband .
Breng de draden eerst in en vis ze naar boven op het moment dat ze verschijnen in het boorgat .
Dan zachtjesaan verder doorschuiven en de ferrietstaaaf centreren in de buis .
Nu kun je als je dat wenst de draden weer een beetje " onttwisten " want elke twist introduceert wel extra capaciteit die we niet in rekening gebracht hebben .
Knip ze nog niet af , wacht tot je weet welke behuizing je gaat nemen . We kunnen ze wel al eens aansluiten ( lak verwijderen !) om de antenne eens te testen zoals bijvoorbeeld op een houten plankje.
zondag 4 december 2011
Bouwstap #4 : De ingangskring + sense-antenne [meetblad]
Hier zal je moeten voldoen met enkel de DC-waarde gemeten op de source van de FET.
Voor HF-metingen is het niet aangewezen om hier te meten omdat de signaaltjes zo klein zijn dat er toch niet veel van te maken is , althans als ge enkel de signalen wilt meten die via de sense-antenne binnenkomen.
Om de DC-meting te kunnen uitvoeren moet je reeds de sense-koppeling van de ferrietantenne aansluiten , heb je die nog niet leg dan een brugje ( stukje draad tussen de twee aansluitingen L1a en L1b).
De gemakkelijkste meting is echter de volgende :
Zwarte meetdraad aan massa en rode meetdraad aan S1 aan de kant die naar L1 loopt ( punt S1b). Bij indrukken van S1 meet ge daar de voedingsspanning van na de regulator , dus 6VDC.
De source is de aansluiting die het dichtst tegen de weerstand R2 zit. Hier moeten we dus nog meten . Rode meetdraad aan de source en de zwarte aan massa. Nu meet je afhankelijk van de stand van de trimpotmeter de volgende waarden ongeveer, bij het indrukken van S1.
Trimpotmeter geheel de ene kant : ongeveer 0,87VDC
Trimpotmeter geheel de andere kant: ongeveer 1.2VDC.
De toename van de voedingsstroom is bij indienstname van deze FET-schakeling gestegen tussen 1 à 2 mA en is afhankelijk van het volume op de koptelefoon ergens tussen 18mADC en 24mADC . Eén en ander afhankelijk van hoeveel lawaai uw oren kunnen verdragen.Dit laatste is gemeten mét ferrietstaaf aangesloten maar dat is een verhaal voor bouwstap #5.
Voor HF-metingen is het niet aangewezen om hier te meten omdat de signaaltjes zo klein zijn dat er toch niet veel van te maken is , althans als ge enkel de signalen wilt meten die via de sense-antenne binnenkomen.
Om de DC-meting te kunnen uitvoeren moet je reeds de sense-koppeling van de ferrietantenne aansluiten , heb je die nog niet leg dan een brugje ( stukje draad tussen de twee aansluitingen L1a en L1b).
De gemakkelijkste meting is echter de volgende :
Zwarte meetdraad aan massa en rode meetdraad aan S1 aan de kant die naar L1 loopt ( punt S1b). Bij indrukken van S1 meet ge daar de voedingsspanning van na de regulator , dus 6VDC.
De source is de aansluiting die het dichtst tegen de weerstand R2 zit. Hier moeten we dus nog meten . Rode meetdraad aan de source en de zwarte aan massa. Nu meet je afhankelijk van de stand van de trimpotmeter de volgende waarden ongeveer, bij het indrukken van S1.
Trimpotmeter geheel de ene kant : ongeveer 0,87VDC
Trimpotmeter geheel de andere kant: ongeveer 1.2VDC.
De toename van de voedingsstroom is bij indienstname van deze FET-schakeling gestegen tussen 1 à 2 mA en is afhankelijk van het volume op de koptelefoon ergens tussen 18mADC en 24mADC . Eén en ander afhankelijk van hoeveel lawaai uw oren kunnen verdragen.Dit laatste is gemeten mét ferrietstaaf aangesloten maar dat is een verhaal voor bouwstap #5.
Bouwstap #4 : Ingangstrap + sense-antenne [de bestukking]
De foto en de lay-out spreken voor zichzelf .
Enkel opletten voor de trimpotmeter als je hem plaatst zoals ik gedaan heb .De draadjes zijn maar nét lang genoeg . Even uitmeten of ze goed contact maken .
De aansluitingen , hier al met ferrietstaaf
Enkel opletten voor de trimpotmeter als je hem plaatst zoals ik gedaan heb .De draadjes zijn maar nét lang genoeg . Even uitmeten of ze goed contact maken .
De aansluitingen , hier al met ferrietstaaf
Bouwstap #4 : De ingangskring + sense-antenne [de onderdelen]
Dit wordt de laatste bouwstap wat bestukken van de print betreft.
Alle onderdelen zijn nu wel bekend .
De trimmer R16 is niet op het algemeen schema terug te vinden maar wel op de lay-out .
Een nieuw schema met onze wijzigingen is in de maak , nog even geduld.
Afhankelijk van de bouwvorm kunt U deze op verschillende manieren plaatsen .
Alle onderdelen zijn nu wel bekend .
De trimmer R16 is niet op het algemeen schema terug te vinden maar wel op de lay-out .
Een nieuw schema met onze wijzigingen is in de maak , nog even geduld.
Afhankelijk van de bouwvorm kunt U deze op verschillende manieren plaatsen .
Bouwstap #3 : De oscillator+ MF [meetblad : deel 2]
U had nog van mij de HF-metingen te goed .
Dit gaat over de oscillator .
We meten de amplitude op pin 5 en op pin 6 van IC TCA440.
Frequentie meten we nog niet maar die ligt in de buurt van 3MHz.We schrijven een apart verhaaltje over de afregeling en daar zal dit te sprake komen .
Alle metingen met een probe x 10 ( capacitieve belasting !)
Deze foto is genomen met een meting op pin 5 ( TCA440).
U ziet enkel een HF signaal zonder DC component erbij.
De amplitude bedraagt 250mVpp.
Hier is gemeten op pin 6 . Amplitude ongeveer 1Vpp.
Dit gaat over de oscillator .
We meten de amplitude op pin 5 en op pin 6 van IC TCA440.
Frequentie meten we nog niet maar die ligt in de buurt van 3MHz.We schrijven een apart verhaaltje over de afregeling en daar zal dit te sprake komen .
Alle metingen met een probe x 10 ( capacitieve belasting !)
Deze foto is genomen met een meting op pin 5 ( TCA440).
U ziet enkel een HF signaal zonder DC component erbij.
De amplitude bedraagt 250mVpp.
Hier is gemeten op pin 6 . Amplitude ongeveer 1Vpp.
vrijdag 2 december 2011
Bouwstap #3 : De oscillator+ MF [meetblad : deel 1]
Zoals gewoonlijk eerst de DC-waarden.
Meet met de meetpennen op de IC-voet van IC1. Let op !!!! Niet drukken op die verende kontaktjes ,maar enkel tegen houden . Er bestaat namelijk kans dat je de kontakten te ver openduwt en deze niet meer terugveren .
Massadraad op pin 8 en vervolgens met de rode meetdraad ( +) de volgende meetpunten aflopen .
14: 6VDC ( voedingsspanning)
15 : idem
16 : idem.
9: afhankelijk van de RF gain potentiometer tussen 0VDC en ongeveer 0,55VDC.
Sluit nu de rode meetdraad ( + ) aan op pin 16 en loop met de zwarte meetdraad pin 3 , 10 en 8 af . U moet telkens 6VDC meten ( voedingsspanning).
Als alles goed is krijgt de TCA440 de juiste voedingsspanningen om te kunnen werken .
Nu nog de spanning voor de varicap . We meten deze op de loper van R6 ( tuning).
Afhankelijk van de stand van de potentiometer zal deze variëren tussen ca 3,5VDC en 4,9VDC.
Als dit allemaal klopt dan kun je de TCA440 insteken nadat je de print spanningsloos hebt gezet.
Zet de RF-gain potentiometer halfweg.
Zet je koptelefoon op en je moet onmiddellijk een sterk ruisen horen bij het inschakelen.
Dit ruisen is te regelen door de RF-gain potentiometer.
Tijdens het regelen van de RF-gain zal je de voedingsstroom zien variëren tussen ca 16mADC en 19mADC.
Heb je een HF-generator ter beschikking dan kun je door een lusje met het signaal in de buurt van de TCA440 te houden reeds de HF-generator horen , ook al is de ingangskring nog niet gesoldeerd!
Voor de metingen met de scoop verwijs ik naar een tweede meetblad.
Meet met de meetpennen op de IC-voet van IC1. Let op !!!! Niet drukken op die verende kontaktjes ,maar enkel tegen houden . Er bestaat namelijk kans dat je de kontakten te ver openduwt en deze niet meer terugveren .
Massadraad op pin 8 en vervolgens met de rode meetdraad ( +) de volgende meetpunten aflopen .
14: 6VDC ( voedingsspanning)
15 : idem
16 : idem.
9: afhankelijk van de RF gain potentiometer tussen 0VDC en ongeveer 0,55VDC.
Sluit nu de rode meetdraad ( + ) aan op pin 16 en loop met de zwarte meetdraad pin 3 , 10 en 8 af . U moet telkens 6VDC meten ( voedingsspanning).
Als alles goed is krijgt de TCA440 de juiste voedingsspanningen om te kunnen werken .
Nu nog de spanning voor de varicap . We meten deze op de loper van R6 ( tuning).
Afhankelijk van de stand van de potentiometer zal deze variëren tussen ca 3,5VDC en 4,9VDC.
Als dit allemaal klopt dan kun je de TCA440 insteken nadat je de print spanningsloos hebt gezet.
Zet de RF-gain potentiometer halfweg.
Zet je koptelefoon op en je moet onmiddellijk een sterk ruisen horen bij het inschakelen.
Dit ruisen is te regelen door de RF-gain potentiometer.
Tijdens het regelen van de RF-gain zal je de voedingsstroom zien variëren tussen ca 16mADC en 19mADC.
Heb je een HF-generator ter beschikking dan kun je door een lusje met het signaal in de buurt van de TCA440 te houden reeds de HF-generator horen , ook al is de ingangskring nog niet gesoldeerd!
Voor de metingen met de scoop verwijs ik naar een tweede meetblad.
woensdag 30 november 2011
Bouwstap #3 : De oscillator+ MF [de bestukking]
Hierbij al de lay-out met de componenten voor deze stap.
Zoals U ondertussen wel al weet , let goed op de plaatsing van de componenten. Bij D1 , de varicap, goed opletten waar de kathode moet komen ( zwarte band ).
Bij IC1 , het voetje met het nokje naar de goede richting.Soldeer eerst twee schuin overeenstaande pinnetjes ( bv één en negen) , controleer dan of alles goed staat en soldeer dan de rest van de pinnetjes.
Vooral de draadbrug niet vergeten !!!!
Gaatje voor lipje van L3 eerst uitboren tot ca 2mm en dan lipje door de print voeren omplooien en vastsolderen tot op de massa ( niet enkel alleen op het soldeereilandje!).
Voor C11 zijn er gaatjes teveel . Dit is afhankelijk van welke type trimmer je gekregen hebt , maar passen doet ie ! Het middenste pinnetje moet naar boven wijzen . De andere twee zijn massa's.
Potmeters R6 en R8 . Nogmaals op wijzen dat deze snel moeten gesoldeerd worden zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de soldering .
Gebruik soepele draadjes en verbindt ze met de print , daar waar er cirkeltjes getekend zijn op de lay-out.
Kijk goed naar de bijstaande tekening met de potmeters , vooral de middelste aansluiting van de potmeter is belangrijk . de andere kunnen gemakkelijker omgewisseld worden indien je verkeerd was.
Zoals U ondertussen wel al weet , let goed op de plaatsing van de componenten. Bij D1 , de varicap, goed opletten waar de kathode moet komen ( zwarte band ).
Bij IC1 , het voetje met het nokje naar de goede richting.Soldeer eerst twee schuin overeenstaande pinnetjes ( bv één en negen) , controleer dan of alles goed staat en soldeer dan de rest van de pinnetjes.
Vooral de draadbrug niet vergeten !!!!
Gaatje voor lipje van L3 eerst uitboren tot ca 2mm en dan lipje door de print voeren omplooien en vastsolderen tot op de massa ( niet enkel alleen op het soldeereilandje!).
Voor C11 zijn er gaatjes teveel . Dit is afhankelijk van welke type trimmer je gekregen hebt , maar passen doet ie ! Het middenste pinnetje moet naar boven wijzen . De andere twee zijn massa's.
Potmeters R6 en R8 . Nogmaals op wijzen dat deze snel moeten gesoldeerd worden zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de soldering .
Gebruik soepele draadjes en verbindt ze met de print , daar waar er cirkeltjes getekend zijn op de lay-out.
Kijk goed naar de bijstaande tekening met de potmeters , vooral de middelste aansluiting van de potmeter is belangrijk . de andere kunnen gemakkelijker omgewisseld worden indien je verkeerd was.
Bouwstap #3 : De oscillator+MF [de onderdelen]
Wij zijn al bouwstap #3. Niet minder dan 24 onderdelen moeten er geplaatst worden .
Enkele opmerkingen .
L3: Eén lipje van de behuizing moet afgeknipt worden ; Het is wel deze die tegen de IC1 ( TCA440) aanleunt .Let goed op en presenteer het eerst eens op de print zodat je ziet het welke !
D1 : Dit is geen BB405 maar een BB221 en werkt goed .
C10 : U heeft tweemaal C10 ontvangen . De ene is 100p ( bruin met oranje streep ) en de andere is 150p ( grijs met violette streep). dit kwam omdat ze verschillend stonden opgetekend , éénmaal op het schema en éénmaal op de stuklijst. We hebben getest met 100p maar iemand heeft al gebouwd met 150p , beide werken ,aan U de keus.
Enkele opmerkingen .
L3: Eén lipje van de behuizing moet afgeknipt worden ; Het is wel deze die tegen de IC1 ( TCA440) aanleunt .Let goed op en presenteer het eerst eens op de print zodat je ziet het welke !
D1 : Dit is geen BB405 maar een BB221 en werkt goed .
C10 : U heeft tweemaal C10 ontvangen . De ene is 100p ( bruin met oranje streep ) en de andere is 150p ( grijs met violette streep). dit kwam omdat ze verschillend stonden opgetekend , éénmaal op het schema en éénmaal op de stuklijst. We hebben getest met 100p maar iemand heeft al gebouwd met 150p , beide werken ,aan U de keus.
maandag 28 november 2011
Bouwstap #2 : De BFO,de mengtrap en de MF-filter [meetblad]
Allereerst de DC-waarden .
Eigenlijk is dat een beetje moeilijk omdat de BFO bij het aansluiten van de spanning zowiezo al staat te oscilleren en er steeds HF op de DC spanningen aanwezig is .
Wie daarom toch de DC -waarden wilt meten zal een extra ( voorlopige ) condensator van 10 - 100nF moeten solderen van de collector van T2 naar massa. hierdoor stopt de oscillatie.
U krijgt dan volgende waarden ( steeds gemeten t.o.v massa):
1. Over D2 staat 0,34 VDC
2. Over D2 + D3 samen ( knooppunt D3 - R12 - C19 )staat 0,70 VDC.
3. Op de collector van T2 staat ca 2VDC , dit is afhankelijk van de transistor zijn DC versterkingsfaktor en die kunnen nogal wat schommelen .
4. Op de basis van T2 staat ongeveer 0,6VDC.
Dit zijn de DC-waarden , meer valt er niet te meten .
De AC ( HF) waarden zoals steeds met oscilloscoop ( vergeet niet de voorlopige condensator te verwijderen!.Gemeten met probe x 10 , dit om een zo klein mogelijke lastcapaciteit te hebben .De waarden zijn wel omgerekend , dus echte waarden .
1. Op de collector van T2 : HF met een waarde van 6Vpp.( zie foto)
2. Over diode D2 : 500mVpp boven de nullijn ( zie foto).
3. Op knooppunt D3 - C19 - R12 , niets meer , logisch C19 sluit dit kort naar massa.
4. Over weerstand R15 : 300mVpp rond de nullijn. Logisch de BFO-frequentie valt in de doorlaatband van het filter en wordt enigzins verzwakt .Vergelijk eens met meetpunt 2.
Nog een opmerking : de voedingsstroom met deze bijkomende trap is nagenoeg niet gestegen en bedraagt nog ongeveer 8mA
Over collector T2. De vlakke lijn is de nullijn , zo ziet U ook of er een DC-component bijzit of niet
Over diode D2: signaal wordt geclampd door de diode.
Over weerstand R15: zoals U ziet laat dit filter geen DC door .
Meer uitleg over werking vindt u ook nog onder de rubriek " de praktijk deel 1 de BFO en mixer" .
Eigenlijk is dat een beetje moeilijk omdat de BFO bij het aansluiten van de spanning zowiezo al staat te oscilleren en er steeds HF op de DC spanningen aanwezig is .
Wie daarom toch de DC -waarden wilt meten zal een extra ( voorlopige ) condensator van 10 - 100nF moeten solderen van de collector van T2 naar massa. hierdoor stopt de oscillatie.
U krijgt dan volgende waarden ( steeds gemeten t.o.v massa):
1. Over D2 staat 0,34 VDC
2. Over D2 + D3 samen ( knooppunt D3 - R12 - C19 )staat 0,70 VDC.
3. Op de collector van T2 staat ca 2VDC , dit is afhankelijk van de transistor zijn DC versterkingsfaktor en die kunnen nogal wat schommelen .
4. Op de basis van T2 staat ongeveer 0,6VDC.
Dit zijn de DC-waarden , meer valt er niet te meten .
De AC ( HF) waarden zoals steeds met oscilloscoop ( vergeet niet de voorlopige condensator te verwijderen!.Gemeten met probe x 10 , dit om een zo klein mogelijke lastcapaciteit te hebben .De waarden zijn wel omgerekend , dus echte waarden .
1. Op de collector van T2 : HF met een waarde van 6Vpp.( zie foto)
2. Over diode D2 : 500mVpp boven de nullijn ( zie foto).
3. Op knooppunt D3 - C19 - R12 , niets meer , logisch C19 sluit dit kort naar massa.
4. Over weerstand R15 : 300mVpp rond de nullijn. Logisch de BFO-frequentie valt in de doorlaatband van het filter en wordt enigzins verzwakt .Vergelijk eens met meetpunt 2.
Nog een opmerking : de voedingsstroom met deze bijkomende trap is nagenoeg niet gestegen en bedraagt nog ongeveer 8mA
Over collector T2. De vlakke lijn is de nullijn , zo ziet U ook of er een DC-component bijzit of niet
Over diode D2: signaal wordt geclampd door de diode.
Over weerstand R15: zoals U ziet laat dit filter geen DC door .
Meer uitleg over werking vindt u ook nog onder de rubriek " de praktijk deel 1 de BFO en mixer" .
Bouwstap #2 : De BFO,de mengtrap en de MF-filter [de bestukking]
Bij deze stap moet je vooral opletten dat de dioden goed gemonteerd zijn . De kathode k( dat is het platte streepje op het symbool) is op de behuizing een zwart streepje rond het glas .
Kijk ook goed naar de lay-out daar zie je ook een streepje.
Er zijn twee types 10p condensatoren , het maakt niet uit wie je waar steekt maar je moet wel beide beentjes een beetje openplooien met een tangetje ,zeker NIET opentrekken .De filters hebben geen voorkeur van werking . Je mag ze monteren zoals je wilt , zolang de pinnetjes maar in de voorziene gaatjes vallen.De transistor gewoon monteren zoals aangeduid op de lay-out , het binnenste draadje ( = basis) een beetje bijplooien.Voor de rest zie ik geen problemen . De foto is een goede handleiding.
Er is ook een stukje schema bijgevoegd omdat we wat afwijken van het originele schema.Onze filter is dubbel uitgevoerd in de BFO , dat geeft ons ook de mogelijkheid om de frequentie ietwat aan te passen aan onze goesting dankzij de extra capaciteit van 10p ( C29). We moeten maken dat we aan een verschil van ca 800Hz tot 1000Hz komen t.o.v. de MF-doorlaat . Met de waarde van C29 te veranderen kunnen we dat .
Kijk ook goed naar de lay-out daar zie je ook een streepje.
Er zijn twee types 10p condensatoren , het maakt niet uit wie je waar steekt maar je moet wel beide beentjes een beetje openplooien met een tangetje ,zeker NIET opentrekken .De filters hebben geen voorkeur van werking . Je mag ze monteren zoals je wilt , zolang de pinnetjes maar in de voorziene gaatjes vallen.De transistor gewoon monteren zoals aangeduid op de lay-out , het binnenste draadje ( = basis) een beetje bijplooien.Voor de rest zie ik geen problemen . De foto is een goede handleiding.
Er is ook een stukje schema bijgevoegd omdat we wat afwijken van het originele schema.Onze filter is dubbel uitgevoerd in de BFO , dat geeft ons ook de mogelijkheid om de frequentie ietwat aan te passen aan onze goesting dankzij de extra capaciteit van 10p ( C29). We moeten maken dat we aan een verschil van ca 800Hz tot 1000Hz komen t.o.v. de MF-doorlaat . Met de waarde van C29 te veranderen kunnen we dat .
Bouwstap #2 : De BFO,de mengtrap en de MF-filter [de onderdelen]
Nu komen we aan het middenfrequent gedeelte ook wel MF genoemd . Hierbij zit ook de Beat Frequent Oscillator (BFO) en de mengtrap .Voor de werking en het doel verwijs ik naar de eerder verschenen theorie-artikels op deze zelfde blog .
zondag 27 november 2011
Bouwstap #1 : De voeding en de LF-versterker [meetblad]
Hierbij een samenvatting van het meetblad .
Eerst de gelijkstroommetingen ( later altijd aangeduid met DC).
Houdt er rekening mee dat alle onderdelen , hoe goed ook , een tolerantie hebben .
De volgende DC waarden moeten wel binnen de 5% liggen en zijn meestal zelfs beter.
Algemeen Ub ( voeding ) natuurlijk 9VDC.
Stap 1 . Meten van DC-waarden zonder IC2 ( LM386) , dus voetje leeg.
#1: Uuit IC3 ( 78L06) 6VDC
U kunt dit best meten op het voetje tussen pin 2 ( min pool ) en pin 6 ( + pool).
Pin 1 van het voetje begint bij het nokje en ligt het dichtst bij de weerstand
R13 . Ga zo verder tot pin 4 steek dan recht over , dit is pin 5 en kom zo
verder terug naar het nokje , dat is pin 8.
U hebt al gesnapt ondertussen dat dit een bovenaanzicht is !
#2: Doe dit hetzelfde met pin 4 en pin 6 , zo weet u dat beide massa's aan het ic
goed is
Stap 2. Meten van de voedingsstroom in rust . Dit is de stroom die dan enkel IC3 opneemt .
Schakel een mA-meter in serie met de voedingsspanning . de voedingsstroom ( Ib) bedraagt in rust ca 3mADC.
#1: Als dit boven allemaal klopt ,steek nadat U de voeding heeft afgeschakeld de LM386 in het voetje.LET OP DE POLARITEIT ! Nokje ic naar nokje voetje .Verbindt uw hoofdtelefoon.De voedingsstroom Ib zal stijgen naar ca 7mA bij het inschakelen van de voeding.De spanning op pin 5 moet ongeveer de helft van de voedingsspanning bedragen .In theorie dus 3VDC , ik heb 2,73VDC gemeten .
#2: Kom met uw vinger ( bv via een stukje draad ) aan pin 3 van het IC of aan de weerstand R13 langs de kant van de IC . U zult een flinke brom horen in uw koptelefoon.
Stap 3. Meten van wisselstroomwaarden , verder AC genoemd.Dit kan enkel indien U beschikt over een LF-generator en een oscilloscoop.
#1: Verbindt de LF-generator met C20 via een voorlopig gesoldeerd draadje .Stel de LF-generator in op 800Hz en regel naar een amplitude van 5mVpp ( pp = peak to peak of top tot top). Meet over de koptelefoonaansluiting . Ik heb 600mVpp gemeten .Dat is een versterking van 120x.De voedingsstroom stijgt dan tussen 7,6mADC en 8,2mADC
Op de bijgevoegde foto's ziet U op het bovenste spoor het ingangssignaal en op het onderste het uitgangssignaal.Indien U luistert op de koptelefoon , let op want dit is vrij hard!
Eerst de gelijkstroommetingen ( later altijd aangeduid met DC).
Houdt er rekening mee dat alle onderdelen , hoe goed ook , een tolerantie hebben .
De volgende DC waarden moeten wel binnen de 5% liggen en zijn meestal zelfs beter.
Algemeen Ub ( voeding ) natuurlijk 9VDC.
Stap 1 . Meten van DC-waarden zonder IC2 ( LM386) , dus voetje leeg.
#1: Uuit IC3 ( 78L06) 6VDC
U kunt dit best meten op het voetje tussen pin 2 ( min pool ) en pin 6 ( + pool).
Pin 1 van het voetje begint bij het nokje en ligt het dichtst bij de weerstand
R13 . Ga zo verder tot pin 4 steek dan recht over , dit is pin 5 en kom zo
verder terug naar het nokje , dat is pin 8.
#2: Doe dit hetzelfde met pin 4 en pin 6 , zo weet u dat beide massa's aan het ic
goed is
Stap 2. Meten van de voedingsstroom in rust . Dit is de stroom die dan enkel IC3 opneemt .
Schakel een mA-meter in serie met de voedingsspanning . de voedingsstroom ( Ib) bedraagt in rust ca 3mADC.
#1: Als dit boven allemaal klopt ,steek nadat U de voeding heeft afgeschakeld de LM386 in het voetje.LET OP DE POLARITEIT ! Nokje ic naar nokje voetje .Verbindt uw hoofdtelefoon.De voedingsstroom Ib zal stijgen naar ca 7mA bij het inschakelen van de voeding.De spanning op pin 5 moet ongeveer de helft van de voedingsspanning bedragen .In theorie dus 3VDC , ik heb 2,73VDC gemeten .
#2: Kom met uw vinger ( bv via een stukje draad ) aan pin 3 van het IC of aan de weerstand R13 langs de kant van de IC . U zult een flinke brom horen in uw koptelefoon.
Stap 3. Meten van wisselstroomwaarden , verder AC genoemd.Dit kan enkel indien U beschikt over een LF-generator en een oscilloscoop.
#1: Verbindt de LF-generator met C20 via een voorlopig gesoldeerd draadje .Stel de LF-generator in op 800Hz en regel naar een amplitude van 5mVpp ( pp = peak to peak of top tot top). Meet over de koptelefoonaansluiting . Ik heb 600mVpp gemeten .Dat is een versterking van 120x.De voedingsstroom stijgt dan tussen 7,6mADC en 8,2mADC
Op de bijgevoegde foto's ziet U op het bovenste spoor het ingangssignaal en op het onderste het uitgangssignaal.Indien U luistert op de koptelefoon , let op want dit is vrij hard!
Bouwstap #1 : De voeding en de LF-versterker [de bestukking]
Met bijgeleverde afbeelding van het overzicht van de componenten en met de foto als leidraad moet het niet moeilijk zijn om de bestukking te doen .
Print ook eens het schema af en gebruik dit als hulp.
Enkele raadgevingen .
1. Maak dat je print proper is ( niet geoxideerd ) Doordat er reeds flux op is kan dit in feite geen probleem zijn.
2. Soldeer eerst de componenten die het laagst bij de print komen , zoals de weerstand en de kleine condensatoren .
3. Monteer het voetje juist ! . Het uitgespaarde nokje is duidelijk te zien op de foto en op de lay-out.
4. Monteer de componenten zo dicht mogelijk tegen de print zonder ze te verminken , doe het voorzichtig .
5. Soldeer snel en goed ( maximum enkele seconden en zekers niet langer dan 5 sec) met een propere soldeerpunt.De soldering moet vloeiend zijn en er blinkend uitzien . Kuis na elke soldering uw punt af aan een nat sponsje.
6. Je kunt de draadjes aan de soldeerzijde lichtjes plooien om ze enige houvast te geven en te voorkomen dat de componenten eruit vallen bij het omdraaien van de print ,maar buig uw draadje steeds in de richting van het baantje om geen sluiting te maken tussen de baantjes.
7. De kleine rondjes met een + en/of een - teken zijn de plaatsen waar er draadjes inkomen . Deze zijn in dit geval voor de voeding en de koptelefoon. Ik twist altijd mijn draadjes , dat geeft ze een zekere stabiliteit op hun eigen .U kunt achteraf in de omgeving waar de draadjes de print raken een dot warme lijm geven om ze enigzins mechanisch te ontlasten en te voorkomen dat ze afbreken .( Nog niet op deze foto te zien)
8. Let op de polariteit van de electrolytische condensatoren . De + is aangeduid op de lay-out .De min staat vermeld op de condensator.
Print ook eens het schema af en gebruik dit als hulp.
Enkele raadgevingen .
1. Maak dat je print proper is ( niet geoxideerd ) Doordat er reeds flux op is kan dit in feite geen probleem zijn.
2. Soldeer eerst de componenten die het laagst bij de print komen , zoals de weerstand en de kleine condensatoren .
3. Monteer het voetje juist ! . Het uitgespaarde nokje is duidelijk te zien op de foto en op de lay-out.
4. Monteer de componenten zo dicht mogelijk tegen de print zonder ze te verminken , doe het voorzichtig .
5. Soldeer snel en goed ( maximum enkele seconden en zekers niet langer dan 5 sec) met een propere soldeerpunt.De soldering moet vloeiend zijn en er blinkend uitzien . Kuis na elke soldering uw punt af aan een nat sponsje.
6. Je kunt de draadjes aan de soldeerzijde lichtjes plooien om ze enige houvast te geven en te voorkomen dat de componenten eruit vallen bij het omdraaien van de print ,maar buig uw draadje steeds in de richting van het baantje om geen sluiting te maken tussen de baantjes.
7. De kleine rondjes met een + en/of een - teken zijn de plaatsen waar er draadjes inkomen . Deze zijn in dit geval voor de voeding en de koptelefoon. Ik twist altijd mijn draadjes , dat geeft ze een zekere stabiliteit op hun eigen .U kunt achteraf in de omgeving waar de draadjes de print raken een dot warme lijm geven om ze enigzins mechanisch te ontlasten en te voorkomen dat ze afbreken .( Nog niet op deze foto te zien)
8. Let op de polariteit van de electrolytische condensatoren . De + is aangeduid op de lay-out .De min staat vermeld op de condensator.
Bouwstap #1 : De voeding en de LF-versterker [de onderdelen]
Wij zijn vertrokken om te bouwen .
Nog even herhalen , ik bouw vanachter naar voor .
Dus eerst de voeding en het audio-gedeelte.
Hierbij het overzicht van wat je moet samenzoeken vooraleer je kunt starten .
De benamingen en de coderingen zijn erbij geschreven .
Opmerking : Als je een elco( ELectrolytische COndensator ) tegenkomt , dat zijn die zwarte ronde behuizingen , met een andere spanningsbestempeling zoals 50V ipv van de op het schema benoemde 16V , dit kan geen kwaad ! Zolang deze spanning hoger is dan de voedingsspanning is alles OK !
ALGEMENE OPMERKING !
Als je je batterij wilt plaatsen zoals voorzien op de print , moet je EERST dat vakje uitzagen . Naderhand is het te delicaat !
Doe het proper en je hebt nog een stukje print met soldeereilandjes dat je kunt gebruiken om te experimenteren , dit is een gratis service van ON4AUB.
De print is reeds voorzien van alle boringen , niettemin kan het zijn dat er hier en daar een gaatje moet verruimd worden .
Stap 1 : Zoek eerst je onderdelen samen zoals aangegeven op onderstaande afbeelding.
Nog even herhalen , ik bouw vanachter naar voor .
Dus eerst de voeding en het audio-gedeelte.
Hierbij het overzicht van wat je moet samenzoeken vooraleer je kunt starten .
De benamingen en de coderingen zijn erbij geschreven .
Opmerking : Als je een elco( ELectrolytische COndensator ) tegenkomt , dat zijn die zwarte ronde behuizingen , met een andere spanningsbestempeling zoals 50V ipv van de op het schema benoemde 16V , dit kan geen kwaad ! Zolang deze spanning hoger is dan de voedingsspanning is alles OK !
ALGEMENE OPMERKING !
Als je je batterij wilt plaatsen zoals voorzien op de print , moet je EERST dat vakje uitzagen . Naderhand is het te delicaat !
Doe het proper en je hebt nog een stukje print met soldeereilandjes dat je kunt gebruiken om te experimenteren , dit is een gratis service van ON4AUB.
De print is reeds voorzien van alle boringen , niettemin kan het zijn dat er hier en daar een gaatje moet verruimd worden .
Stap 1 : Zoek eerst je onderdelen samen zoals aangegeven op onderstaande afbeelding.
Bouwtips: deel 2
Er komen meer en meer bouwtips binnen .
Hieronder nog een paar .
Van ON4BB , Luk
Van de regelaar het middelste beentje een beetje naar buiten plooien
* kode op capacteit 104 = 100 nF (geel)
* kode op capaciteit 103 =10 nF (blauw)
* IC2 beentjes iets naar binnen plooien alvorens deze in de Ic te plaatsen
Van mezelf ook een belangrijke !
De potmeters zijn nogal gevoelig aan het te lang warmen met een soldeerbout !
Soldeer dus snel ,maar misschien nog beter ,laat u niet verleiden om het oogje te gebruiken om uw draadje door te steken ( = heel dicht bij de behuizing) maar gebruik de uiteinden van de soldeerlip , dus zo ver mogelijk van de potmeter weg .
Hieronder nog een paar .
Van ON4BB , Luk
Van de regelaar het middelste beentje een beetje naar buiten plooien
* kode op capacteit 104 = 100 nF (geel)
* kode op capaciteit 103 =10 nF (blauw)
* IC2 beentjes iets naar binnen plooien alvorens deze in de Ic te plaatsen
Van mezelf ook een belangrijke !
De potmeters zijn nogal gevoelig aan het te lang warmen met een soldeerbout !
Soldeer dus snel ,maar misschien nog beter ,laat u niet verleiden om het oogje te gebruiken om uw draadje door te steken ( = heel dicht bij de behuizing) maar gebruik de uiteinden van de soldeerlip , dus zo ver mogelijk van de potmeter weg .
Bouwtips
Voor de beginners is niet altijd duidelijk hoe een condensator of andere onderdelen gemarkeerd worden .
Voor de capaciteiten ( condensatoren ) hier alvast een hulpmiddel van ON6RL
Klik op de foto om te VERGROTEN
Zie ook mijn andere blog
Over condensatoren (2)
Voor de capaciteiten ( condensatoren ) hier alvast een hulpmiddel van ON6RL
Klik op de foto om te VERGROTEN
Zie ook mijn andere blog
Over condensatoren (2)
zaterdag 26 november 2011
Klaar voor de doop
Vandaag is het fox-o-ring .
Dus deze week voorlopig ingebouwd in een doosje .
Klaar voor de eerste testen !
RESULTAAT !
Wel voor mij is hij goedgekeurd . Ik kon prachtig uitpeilen en heb de 9 vosssen gevonden in 31 minuten !
Uitslag voor mijn fox-O-ring : de vijfde van 13 deelnemers .
Laat dit een aanmoediging zijn voor elke bouwer !
Dus deze week voorlopig ingebouwd in een doosje .
Klaar voor de eerste testen !
RESULTAAT !
Wel voor mij is hij goedgekeurd . Ik kon prachtig uitpeilen en heb de 9 vosssen gevonden in 31 minuten !
Uitslag voor mijn fox-O-ring : de vijfde van 13 deelnemers .
Laat dit een aanmoediging zijn voor elke bouwer !
donderdag 24 november 2011
Print : deel 2
De componentenafdruk is hierbij bijgevoegd .
En het sporenplan
Klik op de foto's om te VERGROTEN !
En het sporenplan
Klik op de foto's om te VERGROTEN !
zondag 20 november 2011
Het laatste loodje : de sense-antenne
Het laatste dat nog niet uitgetest was , was de sense-antenne .
Het gaat hem hier over de werking op zijn eigen , nog niet de afregeling i.s.m. de ferrietantenne.
Ik heb voorlopig een uitschuifbare antenne genomen om eens te zien hoe de ontvangst zich gedraagt in funktie van de lengte ,later zal deze vervangen worden door een vaste antenne . Eerder had ik al in de schakeling een trimpotmeter voorzien om de versterking te regelen . Nu heb ik dit kunnen testen in de praktijk en de regeling werkt goed .Hierdoor kunnen we voor iedereen dezelfde vaste lengte nemen en de onderlinge verschillen wegregelen . De bijdrage van de sense-antenne ( E-veld) moet in amplitude gezien van dezelfde grootte zijn als wat de ferrietantenne ( H-veld) op dat moment oppikt.Dit geeft de beste V/A verhouding .
Nu dit laatste elektrisch is uitgetest en goed bevonden kunnen wij eindelijk onze print vrijgeven voor serieproduktie en kunnen we samen de print opbouwen .
Ik hoop dit te doen , stap voor stap , met de nodige metingen en foto's .
Hieronder nog enkele foto's van de werking van de sense-antenne.
De signalen op de scoop zijn gemeten op de LF-uitgang ( aan koptelefoon) met een probe x 10 en de gevoeligheid op 10mV/div
De ontvangst was in de shack zonder koppeling met een buitenantenne s' morgens om ca 9h00
De opbouw
Detail met rechts de koppelwindingen met blauwe draad
Signaal zonder dat de sens-antenne is ingeschakeld
Signaal met sense-antenne
Het gaat hem hier over de werking op zijn eigen , nog niet de afregeling i.s.m. de ferrietantenne.
Ik heb voorlopig een uitschuifbare antenne genomen om eens te zien hoe de ontvangst zich gedraagt in funktie van de lengte ,later zal deze vervangen worden door een vaste antenne . Eerder had ik al in de schakeling een trimpotmeter voorzien om de versterking te regelen . Nu heb ik dit kunnen testen in de praktijk en de regeling werkt goed .Hierdoor kunnen we voor iedereen dezelfde vaste lengte nemen en de onderlinge verschillen wegregelen . De bijdrage van de sense-antenne ( E-veld) moet in amplitude gezien van dezelfde grootte zijn als wat de ferrietantenne ( H-veld) op dat moment oppikt.Dit geeft de beste V/A verhouding .
Nu dit laatste elektrisch is uitgetest en goed bevonden kunnen wij eindelijk onze print vrijgeven voor serieproduktie en kunnen we samen de print opbouwen .
Ik hoop dit te doen , stap voor stap , met de nodige metingen en foto's .
Hieronder nog enkele foto's van de werking van de sense-antenne.
De signalen op de scoop zijn gemeten op de LF-uitgang ( aan koptelefoon) met een probe x 10 en de gevoeligheid op 10mV/div
De ontvangst was in de shack zonder koppeling met een buitenantenne s' morgens om ca 9h00
De opbouw
Detail met rechts de koppelwindingen met blauwe draad
Signaal zonder dat de sens-antenne is ingeschakeld
Signaal met sense-antenne
zaterdag 19 november 2011
Eerste testen achter de rug !
De eerste testen van de proefprint zijn achter de rug .
Op de workshop van WLD ( zie link rechts)is de proefprint van François ON4AUB aan de tand gevoeld . Ik moet zeggen we waren beide niet tevreden .De gevoeligheid sloeg nergens op en ook het ruisen dat men moet horen ( ook als er geen signaal is ) was minimaal .
Ik heb de print mee naar huis genomen om eens te onderzoeken wat er zoal scheef kon lopen . Op de workshop was er al een donkerbruin vermoeden dat de BFO niet je van dat was .Ook de amplitude van de BFO was een stuk minder dan de mijne gemeten thuis .Bij Franco was wél al de gehele schakeling gebouwd en bij mij enkel de BFO en mengtrap . misschien was er meer demping .
Na wat metingen viel het mij op dat de BFO te ver van de doorlaat zat van de MF. De BFO stond op 455 kHz en de doorlaat op ca 462 kHz zoals op de bestempeling van het filterblokje aangegeven .Nu is het niet abnormaal dat het filterblokje een eindje opschuift als het gebruikt wordt als serie-element om aan de juiste fasedraaiïng te komen en dit was dan ook het geval . Gelukkig konden we dat compenseren door tussen de twee filters in ( zoals bij de MF) een condensatortje in serie te plaatsen waardoor de frequentie terug opschoof naar de goeie richting . Ik heb nu als proef 10pF gebruikt en dat doet het prima . De frequentie is nu ca 461 kHz en dat levert ca 1000 Hz beattoon op .Ook is wonderwel daardoor ook de amplitude toegenomen naar ca 5Vpp ipv 3Vpp.Dus tòch demping door filter F2 naast zijn doorlaatfrequentie.Eénmaal dat opgelost was het maar de TCA440 inpluggen en we hadden direkt ontvangst. De ferrietstaaf was nog niet aangesloten maar de inverted V van buiten had ik rechtstreeks eraan geknoopt en ik kon de CW en SSB signalen duidelijk ontvangen .Toen heb ik de ferrietstaaf ( nog zonder sense-antenne) aangekoppeld en alles op een plankje gevezen . In de auto gestapt en weggereden . Het was mooi om te horen hoe het signaal verzwakte en weer opkwam tijdens het draaien met de auto , zelfs mét de ontvanger in de auto op de zetel . Ik ben gereden tot in Hulst ( NL) en kon nog duidelijk de vos horen en uitrichten . Ik ben niet verder gereden . de afstand in vogelvlucht is ca 6km , maar ik kon gerust nog een stuk verder. Hij was nog goed te horen daar.
Nu nog de sense antenne inkoppellen en we kunnen definitief starten met de groepsbouw.
Op de workshop van WLD ( zie link rechts)is de proefprint van François ON4AUB aan de tand gevoeld . Ik moet zeggen we waren beide niet tevreden .De gevoeligheid sloeg nergens op en ook het ruisen dat men moet horen ( ook als er geen signaal is ) was minimaal .
Ik heb de print mee naar huis genomen om eens te onderzoeken wat er zoal scheef kon lopen . Op de workshop was er al een donkerbruin vermoeden dat de BFO niet je van dat was .Ook de amplitude van de BFO was een stuk minder dan de mijne gemeten thuis .Bij Franco was wél al de gehele schakeling gebouwd en bij mij enkel de BFO en mengtrap . misschien was er meer demping .
Na wat metingen viel het mij op dat de BFO te ver van de doorlaat zat van de MF. De BFO stond op 455 kHz en de doorlaat op ca 462 kHz zoals op de bestempeling van het filterblokje aangegeven .Nu is het niet abnormaal dat het filterblokje een eindje opschuift als het gebruikt wordt als serie-element om aan de juiste fasedraaiïng te komen en dit was dan ook het geval . Gelukkig konden we dat compenseren door tussen de twee filters in ( zoals bij de MF) een condensatortje in serie te plaatsen waardoor de frequentie terug opschoof naar de goeie richting . Ik heb nu als proef 10pF gebruikt en dat doet het prima . De frequentie is nu ca 461 kHz en dat levert ca 1000 Hz beattoon op .Ook is wonderwel daardoor ook de amplitude toegenomen naar ca 5Vpp ipv 3Vpp.Dus tòch demping door filter F2 naast zijn doorlaatfrequentie.Eénmaal dat opgelost was het maar de TCA440 inpluggen en we hadden direkt ontvangst. De ferrietstaaf was nog niet aangesloten maar de inverted V van buiten had ik rechtstreeks eraan geknoopt en ik kon de CW en SSB signalen duidelijk ontvangen .Toen heb ik de ferrietstaaf ( nog zonder sense-antenne) aangekoppeld en alles op een plankje gevezen . In de auto gestapt en weggereden . Het was mooi om te horen hoe het signaal verzwakte en weer opkwam tijdens het draaien met de auto , zelfs mét de ontvanger in de auto op de zetel . Ik ben gereden tot in Hulst ( NL) en kon nog duidelijk de vos horen en uitrichten . Ik ben niet verder gereden . de afstand in vogelvlucht is ca 6km , maar ik kon gerust nog een stuk verder. Hij was nog goed te horen daar.
Nu nog de sense antenne inkoppellen en we kunnen definitief starten met de groepsbouw.
vrijdag 11 november 2011
De print
Ziehier de huisvlijt van Franco ON4AUB .
Dit wordt de print die straks als basis dient voor onze ontvanger .
Franco gaat ze eerst nog eens uittesten en daarna wordt de serieproduktie opgestart.
Proficiat Franco!
Dit wordt de print die straks als basis dient voor onze ontvanger .
Franco gaat ze eerst nog eens uittesten en daarna wordt de serieproduktie opgestart.
Proficiat Franco!
zaterdag 5 november 2011
De praktijk deel 1: De BFO en mixer
Ik heb eens de mixer en de BFO op een apart printje gemaakt om wat metingen op te doen .
De BFO wekt voor mij de benodigde 460kHz op en om de mixer te testen voeg ik zelf nog een ander signaal toe met een frequentie van ca 461 kHz via een 10pF condensatortje. Als alles goed gaat krijg ik dan een toontje van het verschil van deze frequenties zijnde 1 kHz.
Het signaaltje wordt toegevoegd via de de gele draad met krokoklem.
Hier volgen de meetwaarden ;
Eerst de DC spanningen gemeten op de verschillende punten , dus zonder oscillatie. De filter was dan ook niet erbij gesoldeerd.
Meettoestel : DVM
Voedingsspanning : 6V DC
Collectorspanning ( = knooppunt R10 en R11 en C18 ) : 1,83V . Dit hoeft wel enige uitleg . In tegenstelling tot wat ik in de theorie heb verklaard geleidt de transistor hier al wel degelijk. Dus met 1M in de basis is de transistor toch in staat al mooi te geleiden . De basis-emittor spanning bedroeg dan ook reeds 0,6 V.
Dan komen we aan de mixer . Over beide diodes staat 0.73 V , mooi verdeeld . Dus ca 0.36V per diode en dat zal wel in het kromme gedeelte zijn.Ik heb het niet geprobeerd maar dmv R12 zouden we kunnen testen waar het beste gedeelte zit om het grootste rendement te krijgen van de menging.
Dan volgt het HF gedeelte . De filter werd aangesloten ( opgelet , het blokje is een dubbel filter en beide moeten gebruikt worden door ze na elkaar te schakelen en met de massa aangesloten).
Onderstaande foto geeft het signaal weer, De amplitude is bijna de volledige voedingsspanning dus ongeveer 6Vpp .
Onderaan ziet u wat " rommel" Dit is vermoedelijk te wijten door het feit dat de transistor daar afgeknepen wordt omdat de collectorspanning daar gedaald is tot bij de nul volt en omdat de basisvoorspanning van diezelfde collectorspanning komt kan het niet anders dat hij zichzelf wurgt. Op de volgende foto ziet U het signaal uitgetrokken .
Omdat we straks toch ons signaal aanbieden aan onze mixer die zelf ook alles "verminkt " neem ik daar geen aanstoot aan .
Via c18 wordt dit signaal dan aangeboden tussen de twee diodes in .Op de kromming van deze diodes gebeurt dan de menging . Het signaal dat ontstaat op de diodes krijgt U hieronder te zien . Onthoudt dat dit twee signalen zijn met een klein onderling frequentieverschil.
U ziet al duidelijk onderaan de menging zitten als een omhullende .
Het enige wat ons nog te doen staat is via een LF RC netwerkje dit eraf filteren .
Ik had hier eerst geschreven dat de laagdoorlaatfilter niet goed werkte . Correctie, het LPF werkt wél goed . Ik had een verkeerde aftakking gemaakt op de proefopstelling ( kan gebeuren) en daardoor werd de mixer teveel belast . Nu dit alles volgens het schema correct is uitgevoerd is het resultaat OK .
Ik heb ook nog geprobeerd hoever de spanning mag dalen vooraleer de BFO uitvalt . Wel dat is héél ver . Op 2,5V werkte de BFO nog steeds , zelfs de mengtrap deed nog zijn werk .
De BFO wekt voor mij de benodigde 460kHz op en om de mixer te testen voeg ik zelf nog een ander signaal toe met een frequentie van ca 461 kHz via een 10pF condensatortje. Als alles goed gaat krijg ik dan een toontje van het verschil van deze frequenties zijnde 1 kHz.
Het signaaltje wordt toegevoegd via de de gele draad met krokoklem.
Hier volgen de meetwaarden ;
Eerst de DC spanningen gemeten op de verschillende punten , dus zonder oscillatie. De filter was dan ook niet erbij gesoldeerd.
Meettoestel : DVM
Voedingsspanning : 6V DC
Collectorspanning ( = knooppunt R10 en R11 en C18 ) : 1,83V . Dit hoeft wel enige uitleg . In tegenstelling tot wat ik in de theorie heb verklaard geleidt de transistor hier al wel degelijk. Dus met 1M in de basis is de transistor toch in staat al mooi te geleiden . De basis-emittor spanning bedroeg dan ook reeds 0,6 V.
Dan komen we aan de mixer . Over beide diodes staat 0.73 V , mooi verdeeld . Dus ca 0.36V per diode en dat zal wel in het kromme gedeelte zijn.Ik heb het niet geprobeerd maar dmv R12 zouden we kunnen testen waar het beste gedeelte zit om het grootste rendement te krijgen van de menging.
Dan volgt het HF gedeelte . De filter werd aangesloten ( opgelet , het blokje is een dubbel filter en beide moeten gebruikt worden door ze na elkaar te schakelen en met de massa aangesloten).
Onderstaande foto geeft het signaal weer, De amplitude is bijna de volledige voedingsspanning dus ongeveer 6Vpp .
Via c18 wordt dit signaal dan aangeboden tussen de twee diodes in .Op de kromming van deze diodes gebeurt dan de menging . Het signaal dat ontstaat op de diodes krijgt U hieronder te zien . Onthoudt dat dit twee signalen zijn met een klein onderling frequentieverschil.
Het enige wat ons nog te doen staat is via een LF RC netwerkje dit eraf filteren .
Ik had hier eerst geschreven dat de laagdoorlaatfilter niet goed werkte . Correctie, het LPF werkt wél goed . Ik had een verkeerde aftakking gemaakt op de proefopstelling ( kan gebeuren) en daardoor werd de mixer teveel belast . Nu dit alles volgens het schema correct is uitgevoerd is het resultaat OK .
Ik heb ook nog geprobeerd hoever de spanning mag dalen vooraleer de BFO uitvalt . Wel dat is héél ver . Op 2,5V werkte de BFO nog steeds , zelfs de mengtrap deed nog zijn werk .
Abonneren op:
Posts (Atom)